Gaur egun, gizarte industrial eta aurreratu batean bizi gara, eta abiatuak gara zerbitzuetako gizartea izanen den baterantz. Bilakaera horrek, poliki-poliki, desagertzera bultzatu ditu orain dela gutxi arte hala aldirietan nola herrietan egoten ziren baratzeak; poliki-poliki, ekarri du kontsumitzaileek ekoizpen-prozesuak ezagutu gabe gelditzea, edo nekazaritzako produktuak baloratzea. Finean, bilakaera horrek berekin ekarri du nekazaritzaren eta jakien inguruko kultura galtzea.
Hori dela eta, Eskola-baratzea tresna interesgarria deritzogu gai horiek guztiak jorratzeko norberaren bizipenak eta erantzukizuna abiapuntu gisa hartuta.
Iruñeko Udaleko Hiri Ekologiko zerbitzuarekin batera “Eskolako baratze ekodidaktikoa: esperientziak, ezagutzak eta balioak partekatu eta bizitzeko abiapuntua” izeneko proiektua martxan daukagu.
Proiektu honen xede nagusia da baratze bat sortzea, non hezkuntza komunitateko eragile guztiek hartuko baitute parte (ikasleak, familiak, irakasleak, ikastetxeko langileak…), eta aldi berean, eskola-baratzea ikasgela bihurtzea, hau da, gizarte, zientzia, arte, teknologia, gastronomia, kultura eta abarrei buruzko ezagutzak bereganatzeko gunea, eta, baita ere, esperientziak eta balio etikoak, giza balioak, ingurumenekoak, balio osasungarriak eta abar partekatzekoa.
Proiektu honen bidez, honako helburu hauek erdietsi nahi ditugu:
Haurren interesa piztea gertuko inguruarekiko, ingurumena aintzat hartu eta zaintzen ikas dezaten.
Ikastea elikagaiak nondik datozen eta nola lantzen diren, esperientziaren bidez.
Ezagutzea elikatzeko erabiltzen ditugun landareen ezaugarriak.
Ikasleak kontzientziatzea baliabide naturalak modu arduratsu eta jasangarrian erabili beharraz.
“Ezagutza enpirikoak” aintzat hartzea, halakoak ezen landa-ingurunean belaunaldiz belaunaldi pasa diren, eta baloratzea ezagutza horien transmisioan emakumeek izan duten papera.
Ingurunea errespetatzen duten elikadura eta kontsumo-ohitura arduratsuak sustatzea.
Ikasleak landa-ingurunera hurbiltzea, bereziki, ikasleengandik gertuen dauden horietara.
Talde-lana bultzatzea.
Lurra lantzeaz eta lurrak eskaintzen dituen fruituez gozatzea, inguru naturalera hurbiltzeko saio gisa.
Naturaren erritmoak ulertzea.
Aldi berean Jasangarritasun Eskolen Nafarroako Sareko kideak gara.
Euskaraz Mintza
Haur hezkuntzako 2.mailatik, lehen hezkuntzako 4.mailarainoko ikasleak ““Euskaraz mintza” izeneko programan parte hartzen dute. Bertan, jolasaldietan begirale batekin euskal jolasak ikasi eta egiten dituzte.
Lehen hezkuntzako 5. eta 6. mailakoek, martxotik maiatzera bitarte, Herri kirolak lantzen dituzte eta maiatzean SORTZENek antolatzen duen jaian euskaraz mintza proiektuan dauden Iruñerriko eskolen arteko txapelketan parte hartuko dute.
Sanduzelai eskola Iruñerrian kokaturik dago eta denok ezagutzen dugu Iruñeko errealitate linguistikoa. Hau da, kaleko hizkuntza nagusia ez da euskara. Gurasoek haurrak D eredura ekartzea apustu handia da.
Hori dela eta, eskolan hainbat ekintza eramaten dira aurrera helburu horrekin; euskararen erabilera, batez ere gelatik kanpo, areagotzea.
BLAITXO, euskararen erabilera sustatzeko programa bat da, era ludiko baten bidez, ikasleek euskaraz egin dezaten helburua duelarik.
Urte dezente daramatzagu joko hauek antolatzen.
Hasieran MASKOTA bat sortu genuen. Hezkuntza komunitate osoak parte hartu zuen gure maskotaren sorreran. Irakasleok panpinaren tipologia diseinatu genuen, haurrek identitatea eman zioten panpinari, zenbait langile marraztu egin zuen eta gurasoek panpina sortu zuten.
Maskota: Ur tanta bat da, 9 urte dituela esan dezakegu, duela 9 urte hasi baikinen. Arga ibaia ikastetxearen beste aldea dugunez, bertan bizi den ur tanta dela esaten dugu. EUSKARAZ BLAI!! Kanpainaren ildotik BLAITXO izena jarri genion.
Esan beharra dago, urtero planteatzen dugu hizkuntza joko honekin esfortzu handia suposatzen duela. Lan handia da urtero aurrera egitea joko berri batekin, baina gustura aritzen gara. Helburu garbi baten atzetik baikaude: Euskara Sanduzelai (Iruñerrian) normalizatzea, gure eskuetan dagoen guztia eginez.
Urtero joko desberdin bat burutu dugu: Piraten jokoa, Blaitxoren lagun mitologikoen kromo bilduma, Blaitxo kirolaria, Blaitxo San Ferminetan , Blaitxo Euskal Herriko jaietan zehar, Blaitxo korrikarekin bat, Blaitxo munduaren zehar bidaiatzen kultur desberdinak ezagutzen……
Jokoa beti urtero-urtero Curriculum arloekin elkartzeko aukera ematen die irakasleei.
Jokoa errefortzu positiboa du oinarria, hau da euskaraz gehiago erabili ahala txanpon gehiago lortzen ditu ikasleak horrela esfortzua positiboa indartuz.
Hezigarri
Hezkuntza eskubidea legez bermatua dagoen arren, horrek ez du ziurtatzen denek gizarte eta lan bizitzan beharrezkoak diren gaitasunak garatuko dituztenik.
Izan ere, eskola-porrotak, eskola-uzteak eta gizarte eta hezkuntza bazterketak mugatu egiten dute hezkuntzaren gaitasuna, gizarte sustapenerako eta berdintasuna lortzeko tresna den aldetik. Horrenbestez, ikasle guztiek hezkuntza-arrakasta lortzeko aukera berak izan ditzaten, hezkuntza sistema osoaren gaineko hausnarketa egiteko beharra antzeman ondoren klaustro osoak Hezigarri izeneko programan parte hartuko du datozen ikasturte hauetan. Programa honen helburuak hauexek dira:
Baldintzak sortzea bermatua egon dadin ikasleek hezkuntza sisteman jarraituko dutela eta eskola-arrakasta izanen dutela, batez ere egoera ahulean dauden ikasleen kasuan.
Antolaketa eta metodologia aldaketak sustatzea, ikasle guztien hezkuntza premiak asetzeko, ikuspuntu inklusibo batetik.
Ikasle guztien eskola-errendimendua hobetzea.
Absentismoarekin, eskola-porrotarekin eta garaia baino lehen eskola uztearekin lotutako faktoreak identifikatzea, aztertzea eta horietan garaiz jarduten hastea.
Hezkuntza sistema garaia baino lehen uzteko arriskuan dauden ikasleekin jardun dezaketen profesionalak sentsibilizatzea eta trebatzea.
Ikastetxeko profesionalen arteko koordinazioa eta talde-lana sustatzea.
Ikastetxeen sareko lana garatzea, ezagutzak eta esperientziak truka ditzaten, eta ikastetxeen jardunbide egokiak eta hezkuntza-arrakasta lortzeko jarduketak zabaltzea.
Familiek ikastetxeko bizitzan benetan parte har dezatela sustatzea, bai eta ikastetxearen eta ingurunearen arteko koordinazioa ere.
Gelan eta ikastetxean bizikidetza positiboa garatzea, eta, horretarako, irakasleek, ikasleek, familiek eta gainerako eragile sozialek parte hartzea.
Hezigarri Programaren aurkezpen presentazioa hemen deskargatu dezakezue:
Proiektu hau Lehen hezkuntzako 1. mailan gauzatuko da 2018-19 eta 2019-20 ikasturteetan.
ANETO, Espainia eta Frantziaren artean harmonizatutako proiektua bat da. Proiektu honek bi alor integratzen ditu; batetik elikadurari lotutakoak, eskoletan eta jantokietan prebentzioa garatzeko eta, bestetik, jarduera fisikoari dagozkionak, haurrentzako egokituriko jarduerak egiteko. Ekimen berritzailea da, mugaren bi aldetan harremanatzen baitira osasunaren, elikaduraren, kirolaren eta hezkuntzaren alorrak, operazio-dispositibo bat eraiki eta aztertuko diren lurraldeetan era esperimentalean martxan jartzeko.
Azkenik, proiektuaren helburua da haurrak zein haien inguruko pertsonak (irakasleak, familiak eta instituzioak) sentsibilizatzea, arazo hau era eraginkor batean antzemateko tresna pedagogiko egokituak sortzea eta epe ertainean hezkuntza proiektuen baitan hedatzea.
